تعریف و ویژگی های داوری
زمانی که بین طرفین رابطه تجاری، اختلافی بوجود می آید دو روش برای حل و فصل اختلاف وجود دارد مراجعه به دادگاه و ارجاع اختلاف به داوری ، معمولا در برخودر با یک اختلاف اولین روشی که به ذهن می رسد حل اختلاف از طریق دادگستری و مراجعه به دادگاه است. شاید مراجعه به دادگاه ساده ترین روش حل اختلاف باشد ولی همیشه بهترین روش حل اختلاف نیست.
در مقاله روش های جایگزین حل و فصل اختلاف (ADR) به انواع روش هایی که می توان از آنها برای حل و فصل دوستانه اختلافات استفاده نمود اشاره شد از میان روشهای جایگزین حل و فصل اختلافات فقط داوری جنبه الزام آور دارد و در صورتی که طرف بازنده فرایند داوری، حاضر به اجرای رای داور نشود از طریق مراجع قضایی اجبار می شود.
در این نوشته تعریفی داوری و ویژگی های داوری به صورت مختصر بیان می شود.
داوری در فرهنگ لغات عمید به معنی “قضاوت و انصاف دربارۀ نزاع و کشمکش و مرافعه دو یا چند تن” بیان شده است و در فرهنگ لغات معین از داوری به قضاوت کردن یاد شده است. جناب آقای دکتر لنگرودی در ترمولوژی حقوق داوری را به معنی “فصل خصومت بتوسط غیر قاضی و بدون رعایت تشریفات رسمی رسیدگی دعاوی” تعریف کرده اند.
آقای دکتر شمس داوری را چنین تعریف کرده اند “داوری عبارت است از فصل اختلاف بین طرفین در خارج از دادگاه به وسیله شخص یا اشخاصی که طرفین یا ثالث آنها را به این جهت انتخاب نموده اند.”
باب هفتم قانون آیین دادرسی مدنی که به بحث داوری اختصاص داده شده است تعریفی از داوری ارائه نداده است، ولی در قانون داوری تجاری بین المللی، داوری تعریف شده است. طبق این قانون “داوری عبارت است از رفع اختلاف بین متداعیین در خارج از دادگاه به وسیله شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی مرضی الطرفین و یا انتصابی“
صرفنظر از تعاریف ارائه شده هر روند رسیدگی باید شرایطی داشته باشد تا بتوان آن را به عنوان رسیدگی داوری در نظر گرفت. اهم این شرایط عبارت است از :
وجود اختلاف برای مراجعه به داوری :
ممکن است در قرارداد، شرط داوری درج شده باشد حتی ممکن است داور مورد توافق طرفین نیز انتخاب شده باشد، ولی تا زمانی که بین طرفین اختلافی به وجود نیامده باشد و این اختلاف به داوری ارجاع نشده باشد، فرایند رسیدگی داوری آغاز نمی شود. بنابراین یکی از شروط رسیدگی در داوری وجود اختلاف است.
توافق بر داوری به عنوان مرجع رفع اختلاف
در رسیدگی قضایی حتی بدون موافقت طرفین نیز دادگاه صلاحیت رسیدگی به موضوع اختلاف را دارد . اما در مبحث داوری، توافقی بودن مهمترین رکن داوری است. بنابراین تا زمانی که طرفین توافقی بر داوری نداشته باشند، امکان رسیدگی داور وجود ندارد.
رسیدگی توسط شخص ثالث در داوری
مهمترین تمایز بین داوری و مذاکره، رسیدگی توسط شخص ثالث می باشد. داور ، حتما باید شخصی غیر از طرفین اختلاف باشد تا بتواند به موضوع اختلاف رسیدگی نماید.
الزام آور بودن رای داور
مهمترین تفاوت بین داوری و سایر روش های جایگزین حل اختلاف الزام آور بودن رای داور می باشد. در سازش و میانجی گری اگر طرفین نظر شخص ثالث را قبول نداشته باشند هیچ الزامی برای آنها بوجود نمی آید، ولی در داوری در صورتی که یکی از طرفین (معمولا محکوم علیه رای داوری) حاضر به انجام تصمیمات داور نشود از طریق مرجع قضایی اجبار می شود.
در این نوشته به صورت خلاصه داوری تعریف شد و ویژگی های رسیدگی داور بیان شد در مقاله مقایسه داوری با دادگاه به مهمترین تفاوت های بین داوری و دادگاه اشاره ای مختصر می شود.
در صورتی که تمایل دارید در فرایند رسیدگی داور یا ابطال رای داور ، از مشاوره وکیل داوری استفاده نماید به صفحه ارتباط با من مراجعه نماید